Večeras se u Parizu igra finale Evropskog prvenstva, u kojem će snage odmjeriti Francuska i Portugal. Gost komentator finalnog susreta na portalu “Sportske.ba” je Zlatan Nalić, bh. stručnjak, koji je godinama unazad angažovan kao trener-konsultant u švedskim reprezentacijama.

Piše: Zlatan Nalić

Ako bi se vratili retroaktivno i pogledali mnoge komentare i mnoge tekstove napisane o Evropskom prvenstvu od raznih kritičara, stručnjaka, učesnika, došli bi upravo do tog zaključka da je fudbal zaista teško prognozirati i da je većina prognozera otpisala ekipu Portugala već prije utakmice sa Hrvatskom. Naravno u toj nepredvidivosti i leži sva draž ove igre. U Francusku se opet malo više vjerovalo u tim istim prognozama tako da imamo finale gdje se sastaju ”autsajder” Portugal i pomalo favorizirana Francuska!

Na jednom portalu nakon drugog kola Eura osvrnuo sam na dotadašnje igre svih reprezentacija i spomenuo Portugal i Njemačku kao dvije reprezentacije koje su imale upočetku krizu igre ali ne i krizu rezultata. Spomenuo sam upravo to takozvano narodnim jezikom rečeno ”kasno paljenje” kod pojedinih ekipa i svrstao i Portugal kao jednu od mogućih ekipa koje mogu ići do kraja, odnosno doći do finala.

To se i ostvarilo, a sa druge strane Francuska je dosta očekivano uz pomoć kvalitetne igre, podrške s tribina, i da kažem relativno prikladnijeg žrijeba (osim Njemačke) takođe prošla cijelo takmičenje pomalo i očekivano osvrćući se na prognoze medija i TV analize.

Mislim da Portugal ima blagu prednost nad Francuskom. Igraju sa manjim opterećenjem nego Francuzi i forma im je u konstantnom usponu od samog početka turnira.
Ono što je specifično za ovo prvenstvo i što se stalno događalo je taktička prilagodba u sistemima igre koja je pokazala najveći pomak/napredak možda i u historiji evropskih i svjetskih prvenstava! Naravno ovo je samo moja pretpostavka, a ljudi koji se bave statistikom mogu da potvrde ovo ili da me demantuju. U svakom slučaju smatram da je ovo najveći pomak u historiji velikih takmičenja od kada ih pratim ili u kojima sam sudjelovao.

Njemačka je recimo imala totalnu transformaciju sa 1-4-2-3-1 na totalno suprotan sistem 1-3-5-2 u utakmici protiv Italije i to dosta uspješno. Mnogo je ovakvih primjera.

Današnji finalisti su takođe prolazili kroz razne transformacije u sistemima igre i prilagodbe ili ako želite da se izrazim na drugi način, nametanja drugog sistema i druge ideje!

Francuska je igrala najčešće u sistemu 1-4-3-3 koji se pokazao dosta siguran ali manje efektivan da bi u pretposljednjoj utakmici protiv Islanda igrali u sistemu 1-4-2-3-1 i doživjeli totalnu napadačku renesansu. Da bi protiv Njemačke u poslednjoj utakmici igrali dosta zatvoreno, svjesno igrajući na kontru preko Griezmanna ili na visoke lopte na Girouda.

Portugal opet je imao široki sistem 1-4-3-3 u dosta utakmica, ali su se pokazali kao najubojitiji u sistemu 1-4-4-2 u takozvanom rombu gdje su sa dva centralna napadača Ronaldo/Nani postigli najviše golova u jednoj utakmici.

Inače, Portugal je ekipa koja je imala najčudniji put do finala u utakmicama sa jako malo postignutih ali i primljenih pogodaka.
Smatram da ovo nije kraj iznenađenjima na Euru ukoliko još uvijek postoji neko da smatra da su ovo iznenađenja, i da Portugal može da mnoge iznenadi sa osvajanjem ovog turnira! Imaju dosta dobar igrački miks sastavljen od igrača različitih karakteristika i godina.

Portugal danas ima ima izdržljive trkače na sredini terena što je razlika u odnosu na ranije generacije koje su takođe bile tehnički moćne, ali ne toliko trkački superiorne. Tu u prvu ruku mislim na Roberto Sanches sa kojim su Portugalci dobili direktnost iz dubine terena i sigurnost u defanzivnim tranzicijama! Roberto je igrač širokog spektra različitih igračkih sposobnosti. Može da iznese loptu najdirektnijim mogućim putem prema naprijed, može da učestvuje u dugoj izgradnji napada, kreiranju šanse. a i da sam bude strijelac! Njegov najveći doprinos ovoj ekipi je njegova pokretljivost i direktnost, i to je upravo preokrenulo igru Portugala njegovim ulaskom na teren protiv Hrvatske.

Portugal ima dobre skakače kako ofanzivno tako i defanzivno, jako su dobri nakon prekida i naravno imaju ofanzivnu kontru kojoj se rijetko koja ekipa može suprostaviti sa Ronaldom i Nanijem. William Carvalho, Danilo Pereira, Pepe se vraćaju u tim i bit će dostupni u finalu.

Francuska vidi svoju šansu u formi Pogbe i Griezmanna i vazdušnoj dominaciji Girouda i naravno u podršci domaćeg terena i navijača.

Ranije sam spominjao takođe da uloga trenera nikada nije bila jasnija nego sto je to slučaj sa Evropskim prvenstvom u Francuskoj. Treneri preokreću sliku utakmice, nameću nove norme i ideje, a igrači obučeni do te mjere da to sve besprijekorno sprovode u djelo i to sve skoro na granici perfekcije! Zato možda danas gledamo malo dosadnije utakmice nego sto to publika volila da vidi. Međutim komercijalizacija sporta je davno postavila normu gdje se kaže rezultat je najvažniji i od ovog kao i od budućih takmičenja najviše se pamti pobjednik!
Didier Deschamps od mene dobija blagu prednost nad Fernandom Santosom i smatram da je on najvažnija karika u ekipi Francuske.